Ի. Մ. Պրյաշնիկովի «Մանածագործուհին» նկարը, 1878
Ա. Ա. Բուչկուրի, «Մանածագործուհիները» 1903-1905

Մանում, տարբեր թելերի պարուրաձև ոլորման և շարվածքի գործընթաց: Մանումը կատարվում է հիմնականում թելերն առավել ամուր և երկար դարձնելու նպատակով: Հայաստանում մանել սկսել են անհիշելի ժամանակներից, դա է վկայում պեղումների արդյունքում հայտնաբերված փայտյա, ոսկրե և կավե իլիկների առկայությունը:

Մանման եղանակները.

Մանման գործընթացի փուլեր

Մանումը զանազան մանածագործական գործիքների կիրառմամբ ներառում է երեք փուլեր. այդ թվում յուրաքանչյուր փուլ իր ընթացքն ունի.

  • Մազաթելի զանգվածի պատրաստում և դրանից ժապավենի ստացում
    • Փխրեցում, մամլած զանգվածը ծվեն-ծվեն են անում, մանրացնում, որպեսզի ավելի հեշտ միախառնվի և աղբից հեշ զատվի:
    • Միախառնում, փխրունացված մազաթելի զանազան տեսակների իրար հետ ոլորման գործընթացը, որպեսզ ստանան այնպիսի թելեր, որպիսին հարկավոր է՝ առաձգական, ամուր, բարակ, հաստ և այլն:
    • Գզում, ապահովում է հետագա փխրեցումն ու մազաթելի մաքրումը զանազան տեսակի աղբից:
    • Սանդերքում, տեղի է ունենում առանձնացում: Ընդհանուր զանգվածից այլ մանր թելերի առանձնացման գործընթացն է: Հեռացնում են գործընթացից մնացած մանր մասերը և ձևավորում կամ ժապավեն կամ էլ հաստաթել:
  • Նախամանում, աստիճանաբար ժապավենից դուրս են հանում հաստաթելը (նախաթել) և կծիկ պատրաստում ըստ համապատասխան ձևի և չափի:

Մանման համակարգ

Գոյություն ունի մանման երեք հիմնական համակարգ.

  • սանդերքամեքենայով
  • հաստոցային գործիքների օգնությամբ
  • սանրավոր մեքենաներով

Մանումը գրականության մեջ

Նորատուսի բնակչուհի, ով իլիկով թել է մանում

Հայ գրականության մեջ հայտնի է Ղազարոս Աղայանի «Ճախարակ» բանաստեղծությունը, որի մեջ խոսվում է մանելու գործընթացի մասին.

Մանի՛ր, մանիր, ի՛մ ճախարակ,
Մանիր սպիտակ մալանչներ,
Մանիր թելեր հաստ ու բարակ,
Որ ես հոգամ իմ ցավեր։
Ձեթ եմ ածել ականջներըդ,
Նոր շինել եմ շրտըվիկ,
Դե՜հ, շու՛տ շարժիր լայն թևերդ,
Ոստեր շինիր սըրուլիկ։
Մանի՛ր, մանիր, ի՛մ ճախարակ,
Լիսեռնիկդ պտըտիր,
Մանիր թելեր հաստ ու բարակ,
Իլիկիդ վըրա փաթաթիր։

Գրականություն

  • «Прядение» ։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907 

Տե՛ս նաև

  • Տեքստիլ արդյունաբերություն
  • Ճախարակ (գործիք)

Այս հոդվածը օգտագործում է նյութը Մանում (տեքստիլ) Վիքիփեդիայի հոդվածից, որը ազատվում է Creative Commons Attribution-Share-Alike License 3.0 -ի ներքո: